Sỏi thận

Chỉ cần thay đổi màu sắc của đĩa đựng thức ăn có thể giúp cắt giảm số lượng calo lên đến 18%. Ngồi gần cửa sổ, tivi, nơi có nhiều ánh sáng mặt trời trong lúc ăn giúp bạn tiêu thụ ít thực phẩm hơn so với khi ngồi xa.

Thay đổi màu sắc đĩa

Chỉ cần thay đổi màu sắc của đĩa đựng thức ăn, bạn có thể cắt giảm số lượng calo lên đến 18%, theo một nghiên cứu gần đây tại Đại học Cornell. 60 người tham gia cuộc nghiên cứu này đã sử dụng đĩa màu đỏ hoặc trắng trong một bữa tiệc buffet với mì ống, nước sốt cà chua đỏ và nước sốt Alfredo màu trắng làm từ bơ và pho mát Parmesan. Những người chọn thực phẩm cùng màu với chiếc đĩa có xu hướng ăn nhiều hơn vì nó đã giúp che giấu khẩu phần ăn. 

Theo các nhà nghiên cứu, đây là tin tốt cho những người có xu hướng ăn nhiều tinh bột trắng như mì ống, cơm và khoai tây chứa năng lượng rất lớn. Sử dụng đĩa tối màu thay vì cùng màu trắng có thể là một chiến lược thông minh trong việc tìm kiếm phương pháp giảm cân. 

Thay đổi màu sắc đĩa đựng thức ăn có thể giúp cắt giảm năng lượng. Ảnh: viralscape

Cảnh giác với những thực phẩm "lành mạnh"

Những thực phẩm được cho lành mạnh như ngũ cốc, trái cây, sinh tố... khiến chúng ta ăn quá nhiều mà không để ý đến lượng calo chứa trong đó. Một bát granola (ngũ cốc điểm tâm) 100 g có thể chứa 12,5 g đường, tương đương với khoảng 400-500 calo trong mỗi bát sữa. Chúng chiếm 1/3 lượng calo hàng ngày được khuyến cáo cho hầu hết phụ nữ. Tương tự, các loại nước ép trái cây, sinh tố cũng chứa lượng lớn calo nếu ăn quá nhiều.

"Thông thường khi chúng ta ăn đường, cơ thể sản sinh các hormone insulin làm giảm sự thèm ăn. Tuy nhiên fructose chứa trong trái cây và một số loại đường khác không kích hoạt phản ứng này, khiến não không được thông báo rằng lượng thức ăn đã đủ", chuyên gia dinh dưỡng Dimple Thakkar của Hiệp hội Dinh dưỡng Anh giải thích. 

Xa mặt cách lòng

Nếu sẵn có khoai tây chiên giòn, các loại hạt trong tầm tay, rất ít người có thể cưỡng lại. Vì vậy tốt nhất nên đặt chúng thật xa. Nên sử dụng kẹp thức ăn vào túi các loại hạt, khoai tây chiên giòn, bánh quy, kẹo... để tăng thêm sự "cản trở". Việc phải mở túi vất vả hơn khiến bạn ngại ăn hơn và có thời gian suy nghĩ mình thực sự muốn ăn hay không.

Nhâm nhi rượu trong những chiếc ly cao và hẹp

Việc thay đổi loại ly cũng có thể góp phần đáng kể cắt giảm calo từ rượu. Nghiên cứu thực hiện tại các quán bar ở Mỹ cho thấy những người pha chế khi rót rượu cho khách bằng ly thấp phải rót nhiều hơn 32% so với loại ly Champagne Flute truyền thống cao và hẹp.

Thay đổi cách phục vụ bữa ăn

Bày biện món ăn trên bàn dễ dàng trong tầm tay khiến bạn khó kiểm soát. Nếu chỉ để rau xanh hay salad trên bàn, đặt những thức ăn nhiều calo trong bếp và phải di chuyển để lấy sẽ khiến cắt giảm lượng calo. Ngoài ra, việc sử dụng các đĩa thức ăn nhỏ có thể hạn chế nhu cầu.

Chọn vị trí ngồi khi ăn

Những người ngồi gần cửa sổ, tivi, nơi có nhiều ánh sáng mặt trời trong lúc ăn có nhiều khả năng ăn ít thức ăn hơn so với người ngồi xa. Ngồi ở khu vực tối, ít ánh sáng mọi người thường ăn nhiều hơn. Vì vậy mùa hè nên lựa chọn chỗ ngồi ngoài trời và mùa đông nên tránh các nhà hàng có ánh sáng thấp.

Nhai kỹ

Nghiên cứu mới đây trên một tạp chí dinh dưỡng cho thấy khi được yêu cầu nhai lâu hơn, mọi người có thể cắt giảm 88 calo mỗi bữa ăn. Lý do, não bộ có nhiều thời gian để nhận thức mức đầy đủ trước khi ăn quá nhiều.

Những dấu hiệu trên gương mặt có thể tiết lộ nhiều điều về tình trạng sức khỏe của bạn, từ những vấn đề về hệ tiêu hóa đến tình trạng thiếu hụt chất sắt.

Nhiều người đang truyền nhau cách trị sỏi thận, sỏi mật bằng nước cốt bưởi và dầu oliu theo hướng dẫn của một trang web nước ngoài. Theo quảng cáo, “sẽ đem lại hiệu quả chỉ sau hai ngày điều trị”…

Qua tìm hiểu, được biết cách sổ sỏi mật kỳ lạ trên được giới thiệu tại một trang web nước ngoài có tên Curezone. Nhiều người mắc bệnh sỏi thận, sỏi mật ở Hà Nội, TP HCM và một số tỉnh đã đã truyền tay nhau bản photo tài liệu hướng dẫn chữa trị lấy lại từ trang web này. 

Hết sỏi sau hai ngày?

Theo hướng dẫn, cách “lấy sỏi” hết sức đơn giản, chỉ cần bốn muỗng canh epson salts (Magnesium sulfate, Mg S04 7H20 – các loại thuốc này dễ dàng mua được tại hiệu thuốc tây); 125 ml dầu oliu; một trái bưởi hồng lớn hoặc hai trái nhỏ (ép được 2/3 hoặc 1/2 ly nước bưởi lớn); ba ly nước lớn (khoảng 750 ml nước); 4 – 8 viên Ornithine. Toàn bộ số nguyên liệu này được chia thành hai lần, uống trong hai ngày liên tục, vào các giờ khác nhau và người bệnh sẽ thấy ngay…hiệu quả.

Cũng theo tài liệu, không chỉ những người có bệnh sử dụng, nhiều người bình thường cũng uống để “phòng bệnh hơn chữa bệnh, nếu có sỏi thì cho ra…sớm”. Tuy nhiên, trong đó lại không đưa ra chứng minh bằng siêu âm hay chẩn đoán hình ảnh trước và sau khi xổ sỏi.

Đem tài liệu hướng dẫn trên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa cả về Đông và Tây y, chúng tôi đều nhận được câu trả lời, bệnh nhân phải thận trọng với hướng dẫn chữa trị chưa được kiểm chứng. 

Theo bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Minh Phương, nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa BV Bạch Mai, gan là một khối đặc nên rất khó “tẩy” được sỏi ở gan nếu chỉ đơn giản bằng cách “uống nước bưởi, dầu oliu và thuốc xổ”.

“Tôi có nghe nhiều về bài thuốc dân gian trị sỏi mật nhưng chưa từng nghe đến bài thuốc có thành phần như trên bao giờ”, BS Phương nói và cho biết thêm: sỏi mật có thể thấy trên mọi chỗ của hệ thống dẫn mật, trong gan, túi mật, ống túi mật, ống gan và ống mật chủ. Người bệnh chủ yếu bị sỏi ống mật, sau mới đến sỏi túi mật, còn sỏi trong gan có rất ít. Trong Tây y, điều trị sỏi gan, cũng thường phải điều trị nội khoa, nếu sỏi khu trú lớn phải phẫu thuật cắt cả phân thùy gan.

Về thuốc được giới thiệu trong tài liệu trên, BS Phương cho biết, Magnesium sulfate là thuốc xổ, có tác dụng tẩy nhuận tràng cho các bệnh nhân bị táo bón, vàng da do tắc. Ornithine chỉ là axit amin không phải là thuốc trị sỏi mật, gan. Vì vậy, rất khó có thể kết luận về phương pháp này. 

BS Phương cũng tỏ ra nghi ngờ việc lấy sỏi qua đường “đi cầu” bởi con đường này có rất nhiều chất cặn bã, kể cả những viên sỏi bé, cứng nếu ta vô tình nuốt phải. Hơn nữa, trục sỏi mật như vậy, nếu gặp trường hợp sỏi lớn, không ra được mà tụt vào ống mật chủ sẽ gây tắc mật rất nguy hiểm.

GS TS Dương Trọng Hiếu, nguyên Trưởng khoa Tổng hợp Viện Y học cổ truyền nhấn mạnh, bưởi và dầu oliu có rất nhiều công dụng có lợi cho sức khỏe nhưng để trị sỏi gan, mật thì từ xưa tới nay chưa ai dùng. Đông Y gọi chứng bệnh sỏi ở gan, mật là Thạch đởm, nguyên nhân do can uất, khí trệ mà thành. Vì vậy, cần tránh ăn các chất bổ béo, tránh lạnh và phải sống vui vẻ. Để trị sỏi mật, tùy theo bệnh mà dùng các vị thuốc khác nhau, trong đó có vị thanh bì - vỏ quýt xanh (có thể thay bằng vỏ bưởi) chứ chưa thấy dùng múi bưởi bao giờ.

Không chỉ đàn ông mà phụ nữ mắc chứng thận hư ngày càng tăng, đặc biệt là giới công chức văn phòng. Cảm giác rùng mình, tứ chi ớn lạnh thông thường kèm theo các triệu chứng như lưng, đầu gối nhức mỏi, tinh thần mệt mỏi, chán chường, thở yếu, ít lời, nhạt miệng… là những biểu hiện cho thấy bạn có thể bị thận hư.

Đau lưng - vấn đề cốt yếu là ở thận, có thể làm nội thương và lao lực mệt mỏi sinh bệnh.

Thận nội thương thông thường là chỉ người có thể chất yếu bẩm sinh, có bệnh lâu ngày, cơ thể yếu hoặc mệt mỏi quá độ gây ra.

Người bị nhẹ thì khó khom lưng hoặc đứng thẳng, người nặng thì có triệu chứng bàn chân, gót chân đau nhức....

Lao lực sinh bệnh là chỉ thể lực gánh vác quá nặng hoặc trong thời gian dài làm việc ở một tư thế cố định (dùng máy tính, lái xe…), ngồi lâu sẽ làm tổn thương thận khí, dẫn đến thận tinh không đủ.

Chóng mặt tai ù: Rất nhiều người đã trải qua cảm giác chóng mặt, cái cảm giác hoa mắt, trời xoay đất chuyển, buồn nôn… kèm theo đó là tình trạng ù tai.

Nếu lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ có thể làm cho tai bị điếc. Nguyên nhân gây ra chóng mặt ù tai đa phần là có liên quan đến thận.

Trong đông y nói “Thận chứa tinh sinh tủy, tủy tích tụ lại cho não”, vì vậy thận hư có thể dẫn đến tủy không đủ, não mất dinh dưỡng, xuất hiện hoa mắt, chóng mặt, tai ù.

Táo bón: Người táo bón thường có các biểu hiện như hậu môn nứt và dễ bị trĩ, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt.

Mặc dù táo bón là do chức năng truyền dẫn của đường ruột thất thường nhưng cội nguồn sâu xa là do thận hư gây nên, bởi vì sự truyền dẫn đại tiện bắt buộc thông qua sự kích hoạt và bồi bổ của thận khí mới có thể phát huy được tác dụng thông thường của nó.

Tiểu nhiều về đêm: Đi tiểu từ 2 lần hoặc số lượng nước tiểu quá 1/4 so với cả ngày; nặng hơn là mỗi tiếng lại đi tiểu 1 lần, lượng nước tiểu gần hoặc vượt quá lượng nước tiểu ban ngày… gọi là “tiểu nhiều về đêm”.

Nguyên nhân đa phần là do thận khí hư yếu gây ra.

Xuất hiện bọng mắt: Sáng ngủ dậy bạn phát hiện ra mắt cảm giác rất khô, bạn nghĩ có lẽ do làm việc quá căng thẳng thế nhưng khi soi gương bạn phát hiện ra bọng mắt rất to.

Hãy cẩn thận đây là tín hiệu cảnh báo thận hư, chứng tỏ chức năng của thận suy kém không thể bài tiết hết nước tiểu và độc tố ra ngoài cơ thể.

Các triệu chứng của tiền mãn kinh đến sớm: Những dấu hiệu của hội chứng tiền mãn kinh như có các cơn bốc hỏa lên mặt, hay hồi hộp đánh trống ngực, ra nhiều mồ hôi, tâm trạng không ổn định… tìm đến bạn khi mới trước tuổi 40 thì bạn nên chú ý.

Bởi Đông y cho rằng đó là biểu hiện của lão hóa, lao động vất vả trong thời gian dài dẫn đến thận hư và được biểu hiện ra ngoài bằng việc lão hóa sớm.

Chế độ ăn của bạn không tăng lên, cuộc sống vẫn giữ như trước đây thế nhưng trọng lượng cơ thể không ngừng tăng lên.

Hàng ngày bạn tập thể dục hàng tiếng đồng hồ nhưng hiệu quả không rõ rệt.

Có rất ít người cho rằng béo phì có liên quan đến thận, thế nhưng thực tế việc bạn tăng cân nhanh như vậy nguyên nhân chủ yếu lại do thận hư gây ra.

Tóc bạn trước đây luôn bóng mượt nhưng gần đây trở nên khô cứng, không còn bóng mượt như trước nữa.

Bạn đã dùng đủ các loại sản phẩm chăm sóc tóc tốt nhất, hàng tuần bạn đều đi hấp tóc thế nhưng tình hình vẫn không được cải thiện.

Nếu xảy ra tình trạng này bạn nên xem xét có phải do chức năng thận suy kém gây ra hay không?

Chóng mặt hoa mắt, mất ngủ, ác mộng nhiều Rất nhiều bệnh mãn tính như viêm gan mãn tính, bệnh mạch vành, hen suyễn, viêm phế quản, cao huyết áp… thường thường đi kèm với triệu chứng thận hư.

Lãnh cảm trong tình dụcBạn vẫn còn rất trẻ thế nhưng những ham muốn tình dục dường như giảm sút rất nhiều thậm chí không còn muốn “yêu”.

Đây là dấu hiệu quan trọng chứng tỏ thận hư.

Bạn luôn có cảm giác lạnh, chân tay luôn ở trạng thái lạnh buốt, ngồi trong phòng làm việc có điều hòa bạn thường xuyên hắt hơi, sổ mũi, bạn luôn mặc nhiều quần áo hơn mọi người xung quanh hay bạn dính lạnh thường bị đau bụng đi ngoài.

Đông y cho rằng đó là những biểu hiện của thận dương hư.

Thận có chức năng “nạp” khí: Do thận hư không thể “tích” khí sẽ dẫn đến hơi thở khò khè, cảm thấy khó thở.

Trong trường hợp nguy hiểm, cùng với triệu chứng hen suyễn còn có thể xuất hiện triệu chứng ra mồ hôi lạnh.

Khi bạn đang đói thì hãy cẩn thận với một số loại thực phẩm có khả năng gây những hậu quả không tốt cho cơ thể.

Dưới đây là 8 loại thực phẩm trong số đó.

1. Đồ uống lạnh

Các nhà khoa học khuyến cáo, khi bụng đang trong tình trạng “trống rỗng”, không nên nạp vào cơ thể mình lượng lớn các loại đồ uống lạnh. Bởi chính nó là thủ phạm kích thích dạ dày 1 cách dữ dội, tiết nhiều dịch vị trong khi không hề có thức ăn. Điều này sẽ khiến bạn mắc các chứng bệnh về dạ dày.

Với phụ nữ, trong những “ngày ấy”, nếu sử dụng quá nhiều nước hay các loại đồ uống lạnh còn có nguy cơ bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

2. Cà chua và hồng

Đây vẫn được đánh giá là những loại quả bổ dưỡng nhưng khi ăn vào lúc đói thì lại không tốt chút nào.

Hai loại quả với sắc đỏ rực rỡ này có chứa rất nhiều nhựa (mủ), axit. Do đó, khi bị nhào trộn với dịch dạ dày mà không có các loại thực phẩm khác thì sẽ tạo nên 1 phản ứng hóa học, trong đó có sự ngưng tụ của các yếu tố vật chất. Sự ngưng tụ này là 1 trong những nguyên nhân gây nên bệnh sỏi thận

3. Quýt

Trái quýt vẫn được biết đến như 1 loại hoa quả ngon và có nhiều tác dụng: thanh nhiệt, lành tính (vỏ có thể sử dụng như 1 vị thuốc dân gian trị các bệnh về cảm cúm…). Tuy nhiên, không phải tốt có nghĩa là có thể sử dụng bất cứ lúc nào. Ăn quýt trước bữa cơm hoặc khi bạn đang đói sẽ bất lợi cho hệ tiêu hóa. Với hàm lượng axit lớn, quýt kích thích không tốt đối với niêm mạc dạ dày, gây đầy hơi, ợ hơi, thậm chí còn gây nôn ra dịch dạ dày.

4. Trà

Uống trà là thói quen phổ biến của rất nhiều người. Với người cao tuổi, thưởng trà là thú thanh tao, trang nhã.

Song trà cũng có khả năng tạo ra những ảnh hưởng không tốt với cơ thể. Uống trà khi đói, dịch vị dạ dày sẽ bị loãng đi, làm giảm tác dụng tiêu hóa thức ăn của dạ dày. Nếu uống nhiều trà có thể gây ra hiện tượng “say trà” với các biểu hiện: chóng mặt, mệt mỏi, đứng không yên và luôn có cảm giác chênh vênh.

Để có thể tận hưởng được vị ngon, cảm giác thảnh thơi của thú thưởng trà, bạn nên uống trà sau bữa ăn khoảng 1 – 2 giờ.

5. Sữa bò và sữa đậu nành

Đây là nguồn thực phẩm chứa 1 lượng protein lớn. Với hàm lượng các thành phần dinh dưỡng phong phú, sữa bò, sữa đậu nành luôn là sự lựa chọn để bồi bổ cho cơ thể.

Song nếu uống sữa khi đói, protein trong sữa sẽ bị “ép” phải chuyển hóa thành nhiệt năng. Điều này đồng nghĩa với việc nguồn dinh dưỡng trong sữa sẽ bị giảm thiểu, bị mất tác dụng.

6. Chuối tiêu

Không ăn lúc đói

7. Kẹo

Kẹo là 1 loại đồ ăn rất dễ được cơ thể hấp thụ. Khi ăn nhiều kẹo trong lúc đói bụng, lượng đường trong kẹo sẽ được nạp 1 cách nhanh chóng vào trong cơ thể mà không có sự điều tiết thích hợp. Điều này sẽ làm tăng cao lượng đường trong máu và dẫn đến bệnh tật.

Đối với trẻ em, bạn cần đặc biệt chú ý, không để cho bé ăn kẹo trước bữa ăn cơm. Nếu trẻ ăn vào sẽ bị ngang bụng, không những khônng hấp thụ được các loại thực phẩm bổ dưỡng mà còn khiến cho cơ thể của bé dễ bị mắc bệnh.

8. Rượu trắng

Rượu – kẻ thù chính của dạ dày, là nguyên nhân gây nên các bệnh viêm loét dạ dày. Hơn thế nữa, người uống rượu sẽ có nguy cơ bị giảm lượng đường trong máu (hạ đường huyết), dẫn đến tụt huyết áp đột ngột, gây hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, mồ hôi lạnh, nghiêm trọng hơn là mê man bất tỉnh, thậm chí có thể tử vong.

Nhiều canxi hơn sữa bò, nhiều lecithin hơn trứng. Các amino axit cần thiết mà cơ thể không tạo ra được thì đều có trong đậu nành. Ăn đậu nành không chỉ tốt cho tim mạch, ngăn ngừa ung thư mà còn giảm sỏi thận...

Vì có nhiều đạm chất nên đậu nành đã được coi như "thịt không xương". Đạm này rất tốt để thay thế cho thịt động vật vì có ít mỡ và cholesterol. Đặc biệt, trong đậu nành có một chất tương tự như kích thích tố nữ estrogen, đó là chất isoflavones. Chất này có công thức hoá học gần giống như kích thích tố nữ estrogen. Vì thế, nó được mệnh danh là estrogen thảo mộc (phyto - estrogen) và có vai trò quan trọng với sức khoẻ phụ nữ.

Estrogen là kích thích tố tự nhiên được noãn sào tiết ra, rất cần thiết cho sự tăng trưởng của cơ quan sinh dục chính (tử cung, ống dẫn trứng) và sự nẩy nở của cơ quan sinh dục phụ như nhũ hoa, làm xương chậu có hình bầu dục rộng hơn để sinh đẻ dễ dàng. Estrogen còn cần để duy trì một sức khoẻ tốt cho sự tân tạo và tu bổ xương, cho hệ thống tim mạch, cho não bộ.

Khi tới tuổi mãn kinh

Phụ nữ mất đi một khối lượng rất lớn estrogen nên họ phải chịu đựng nhiều thay đổi. Trung bình mỗi ngày ta cần 50mg isflavones, số lượng này có đủ trong 30g đậu nành rang, 1 ly sữa đậu nành, 1/2 miếng đậu phụ, 1/2 ly bột đậu.

Các kết quả nghiên cứu cho thấy, chế độ dinh dưỡng có nhiều đậu nành sẽ làm cholesterol giảm 12%, LDL giảm 13G, HDL không thay đổi. Chế độ dinh dưỡng có đậu nành có khả năng làm giảm nguy cơ gây vài loại ung thư có liên hệ tới kích thích tố như ung thư vú, tử cung, tuyến giáp.

Người mắc bệnh thận, các chức năng thận suy yếu, tiết giảm đạm chất ăn vào là một phương thức trị liệu để bớt nặng nhọc cho thận. Nhưng khi đạm động vật được thay thế bằng đạm thực vật như đậu nành thì số lượng protein trong nước tiểu giảm, chứng tỏ thận bớt phải làm việc quá sức. Đạm đậu nành cũng làm giảm nguy cơ bệnh sỏi thận bằng cách không để canxi thất thoát qua nước tiểu.

Hạt đậu nành chứa 8% nước, 5% chất vô cơ, 15 - 25% glucose, 15 - 20% chất béo, 35 - 40% chất đạm với đủ các loại amino axit cần thiết và nhiều sinh tố, khoáng chất. So với thịt động vật, đậu nành có nhiều chất dinh dưỡng hơn: 100g đậu nành có 411 calo; 34g đạm; 18g béo; 165 mg calcium; 11mg sắt. Trong khi đó, thịt bò loại ngon chỉ có 165 calo, 21g đạm; 9g béo; 10mg calcium và 2,7mg sắt.

Ở người suy thận giai đoạn cuối thường có rất nhiều nguy cơ do thận đã hoàn toàn mất chức năng và một trong những biến chứng nguy hiểm đó là biến chứng do kali máu tăng.

Vai trò của kali trong cơ thể

Kali là một chất điện giải cực kỳ quan trọng của cơ thể với vai trò không thể thiếu trong các hoạt động thần kinh - cơ. Thừa kali luôn là một mối đe dọa tiềm tàng cho tính mạng bệnh nhân do kali máu tăng thường gây triệu chứng loạn nhịp tim nguy hiểm.

Tổng lượng kali trong toàn cơ thể (bao gồm trong tế bào, khoảng kẽ và trong máu vào khoảng 50mEq/kg cân nặng với 98% lượng kali ở trong tế bào. Nồng độ kali máu bình thường dao động từ 3,5 - 5,5mEq/L. Khi lượng kali máu trên 5,5mEq/L được gọi là tăng kali máu và khi lượng kali tăng trên 6,5mEq/L có thể gây những loạn nhịp nguy hiểm cho bệnh nhân.

Lượng kali máu thay đổi phụ thuộc vào lượng kali trong, ngoài tế bào và lượng kali mất qua thận, qua mồ hôi, qua phân. Một chế độ ăn bình thường đảm bảo tương đối đầy đủ cho việc bổ sung lượng kali mất hàng ngày.

Kali được đưa vào cơ thể chủ yếu qua thức ăn. Một phần qua việc các tế bào trong cơ thể (như hồng cầu) phân hủy giải phóng ra và đôi khi do tiêm truyền các loại thuốc, dịch có chứa nhiều kali dẫn đến tăng kali máu.

Kali tăng khi nào?

Thận là cơ quan đào thải kali chủ yếu trong cơ thể. Có thể nói, khi chức năng thận còn tốt, lượng kali máu không bao giờ vượt quá ngưỡng tăng. Vì vậy, khi thận bị suy, đặc biệt là những trường hợp thận suy hoàn toàn phải lọc máu chu kỳ hoặc lọc màng bụng, lượng kali luôn có xu hướng tăng cao trong máu.

Loạn nhịp tim sẽ xuất hiện và gây những biến chứng nguy hiểm

Biểu hiện của tăng kali máu nói chung là nghèo nàn, bệnh nhân chỉ thấy cảm giác yếu cơ, liệt cơ, đau mỏi các bắp chân, bắp tay, dị cảm, chuột rút, buồn nôn, nôn. Các triệu chứng tim mạch luôn có và là biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân có cảm giác đánh trống ngực, nhịp tim bị bỏ nhịp (ngoại tâm thu), nặng hơn sẽ có tụt huyết áp, ngừng tim và bệnh nhân sẽ tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Làm điện tâm đồ để xác định những dấu hiệu của tăng kali máu cũng như những loạn nhịp đặc trưng của tăng kali máu: sóng T cao, nhọn, đối xứng; muộn hơn có phức bộ QRS giãn rộng, hình lưỡi mác... nhịp nhanh thất, rung thất... và xét nghiệm nhanh cho thấy nồng độ kali máu tăng rất cao.

Làm gì khi có biểu hiện tăng kali máu?

Khi bệnh nhân suy thận mạn có các biểu hiện nghi ngờ do tăng kali máu, lập tức dừng tất cả các nguồn đang đưa kali vào cơ thể như các loại thuốc hoặc dịch truyền có chứa kali. Sau đó nhanh chóng xác định xem bệnh nhân có tăng kali máu thực sự hay không. Nếu có tăng kali máu, nhanh chóng làm giảm nồng độ kali bằng các biện pháp:

Đẩy kali từ máu vào trong tế bào (tổng lượng kali toàn cơ thể vào khoảng 3.500mEq trong đó, lượng kali máu chỉ xấp xỉ 20mEq nên khả năng chứa kali của tế bào là rất lớn) bằng truyền insulin nhanh với dung dịch đường glucose (10, 20%); khí dung thuốc kích thích beta 2 giao cảm như salbutamol, albuterol; kiềm hóa máu bằng dung dịch natribicarbonate...

Dùng thuốc đối kháng để làm giảm hoặc mất tác dụng gây loạn nhịp của kali bằng tiêm hoặc truyền canxi.

Tất cả các biện pháp này chỉ làm giảm kali ở máu mà không làm giảm kali thực sự nên khi các thuốc hết tác dụng, lượng kali máu lại tăng cao ngay. Vì vậy, cuối cùng, việc loại bỏ lượng kali thừa ra khỏi cơ thể vẫn là quan trọng hàng đầu. Các biện pháp bao gồm tăng thải kali qua nước tiểu bằng các thuốc lợi tiểu mạnh; lọc màng bụng hoặc chạy thận nhân tạo (lọc máu chu kỳ hoặc lọc máu liên tục) để loại bỏ kali. Trong một số trường hợp, có thể sử dụng nhựa trao đổi ion để loại bỏ kali qua đường ruột bằng cách cho bệnh nhân uống sodium polystyrene sulfonate resin (kayexalate) với liều 25 - 50g kết hợp với sorbitol để gây tiêu chảy kéo kali ra khỏi cơ thể.

Lời khuyên thầy thuốc

Ở người suy thận mạn, luôn phải cảnh giác việc tăng kali máu nên cần chú ý tới một số biện pháp dự phòng như: không uống, tiêm truyền những thuốc hoặc dung dịch có chứa kali; chế độ ăn hàng ngày cũng phải tránh những thực phẩm có chứa nhiều kali như chuối, đu đủ, sữa có nhiều kali. Thường xuyên chú ý những dấu hiệu của tăng kali máu và làm xét nghiệm thường xuyên để kiểm tra. Tuân thủ đúng lịch lọc màng bụng hoặc lọc máu chu kỳ để loại bỏ lượng kali thừa.

TS.BS. Vũ Đức Định

Với tác dụng đa cơ chế đó, Sirnakarang ngăn ngừa sự hình thành sỏi từ mầm mống ban đầu, bào mòn, phá vỡ sỏi cũ và tống chúng ra ngoài, ngăn ngừa tái phát sỏi. Sản phẩm giúp giảm sự đau đớn khi sỏi di chuyển và ngăn ngừa các biến chứng nhiễm khuẩn do sỏi gây ra. Sản phẩm được bào chế dạng cốm, dễ hấp thu nên cho hiệu quả cao hơn các dạng bào chế khác. 

Khi bạn đang đói thì hãy cẩn thận với một số loại thực phẩm có khả năng gây những hậu quả không tốt cho cơ thể. Dưới đây là 8 loại thực phẩm trong số đó.

1. Đồ uống lạnh

Các nhà khoa học khuyến cáo, khi bụng đang trong tình trạng “trống rỗng”, không nên nạp vào cơ thể mình lượng lớn các loại đồ uống lạnh. Bởi chính nó là thủ phạm kích thích dạ dày 1 cách dữ dội, tiết nhiều dịch vị trong khi không hề có thức ăn. Điều này sẽ khiến bạn mắc các chứng bệnh về dạ dày.

Với phụ nữ, trong những “ngày ấy”, nếu sử dụng quá nhiều nước hay các loại đồ uống lạnh còn có nguy cơ bị rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

2. Cà chua và hồng

Đây vẫn được đánh giá là những loại quả bổ dưỡng nhưng khi ăn vào lúc đói thì lại không tốt chút nào.

2 loại quả với sắc đỏ rực rỡ này có chứa rất nhiều nhựa (mủ), axit. Do đó, khi bị nhào trộn với dịch dạ dày mà không có các loại thực phẩm khác thì sẽ tạo nên 1 phản ứng hóa học, trong đó có sự ngưng tụ của các yếu tố vật chất. Sự ngưng tụ này là 1 trong những nguyên nhân gây nên bệnh sỏi thận.

3. Quýt

Trái quýt vẫn được biết đến như 1 loại hoa quả ngon và có nhiều tác dụng: thanh nhiệt, lành tính (vỏ có thể sử dụng như 1 vị thuốc dân gian trị các bệnh về cảm cúm…). Tuy nhiên, không phải tốt có nghĩa là có thể sử dụng bất cứ lúc nào. Ăn quýt trước bữa cơm hoặc khi bạn đang đói sẽ bất lợi cho hệ tiêu hóa. Với hàm lượng axit lớn, quýt kích thích không tốt đối với niêm mạc dạ dày, gây đầy hơi, ợ hơi, thậm chí còn gây nôn ra dịch dạ dày.

4. Trà

Uống trà là thói quen phổ biến của rất nhiều người. Với người cao tuổi, thưởng trà là thú thanh tao, trang nhã.

Song trà cũng có khả năng tạo ra những ảnh hưởng không tốt với cơ thể. Uống trà khi đói, dịch vị dạ dày sẽ bị loãng đi, làm giảm tác dụng tiêu hóa thức ăn của dạ dày. Nếu uống nhiều trà có thể gây ra hiện tượng “say trà” với các biểu hiện: chóng mặt, mệt mỏi, đứng không yên và luôn có cảm giác chênh vênh.

Để có thể tận hưởng được vị ngon, cảm giác thảnh thơi của thú thưởng trà, bạn nên uống trà sau bữa ăn khoảng 1 – 2 giờ.

5. Sữa bò và sữa đậu nành

Đây là nguồn thực phẩm chứa 1 lượng protein lớn. Với hàm lượng các thành phần dinh dưỡng phong phú, sữa bò, sữa đậu nành luôn là sự lựa chọn để bồi bổ cho cơ thể.

Song nếu uống sữa khi đói, protein trong sữa sẽ bị “ép” phải chuyển hóa thành nhiệt năng. Điều này đồng nghĩa với việc nguồn dinh dưỡng trong sữa sẽ bị giảm thiểu, bị mất tác dụng.

6. Chuối tiêu

Không ăn lúc đói

7. Kẹo

Kẹo là 1 loại đồ ăn rất dễ được cơ thể hấp thụ. Khi ăn nhiều kẹo trong lúc đói bụng, lượng đường trong kẹo sẽ được nạp 1 cách nhanh chóng vào trong cơ thể mà không có sự điều tiết thích hợp. Điều này sẽ làm tăng cao lượng đường trong máu và dẫn đến bệnh tật.

Đối với trẻ em, bạn cần đặc biệt chú ý, không để cho bé ăn kẹo trước bữa ăn cơm. Nếu trẻ ăn vào sẽ bị ngang bụng, không những khống hấp thụ được các loại thực phẩm bổ dưỡng mà còn khiến cho cơ thể của bé dễ bị mắc bệnh.

8. Rượu trắng

Rượu – kẻ thù chính của dạ dày, là nguyên nhân gây nên các bệnh viêm loét dạ dày. Hơn thế nữa, người uống rượu sẽ có nguy cơ bị giảm lượng đường trong máu (hạ đường huyết), dẫn đến tụt huyết áp đột ngột, gây hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, mồ hôi lạnh, nghiêm trọng hơn là mê man bất tỉnh, thậm chí có thể tử vong.

Cùng với sự gia tăng các bệnh đường hô hấp, tiêu chảy ở trẻ em trong mùa nắng nóng, bệnh quai bị cũng bắt đầu xuất hiện. Phần lớn bệnh rơi vào lứa tuổi thanh thiếu niên, nhất là với các nam học sinh.

Bệnh quai bị dân gian thường gọi là bệnh “ông địa” do siêu vi trùng thuộc nhóm Paramyxovirus có liên quan đặc biệt đối với các tuyến nước bọt, tuyến tụy, tinh hoàn... và hệ thần kinh gây ra. Quai bị là bệnh toàn thân, viêm tuyến mang tai là phổ biến và điển hình của bệnh quai bị, ngoài ra còn gặp viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng, viêm màng não, tổn thương các dây thần kinh sọ.... Bệnh thường phát vào cuối mùa xuân, nhất là tháng 4 và tháng 5, trong các môi trường tập thể như trường học, nhà trẻ. Tuổi nào cũng có thể bị bệnh quai bị, khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ. Tuy nhiên ít gặp quai bị ở trẻ dưới 2 tuổi mặc dù trẻ chỉ được bảo vệ trong 6 tháng đầu nếu mẹ đã từng mắc bệnh quai bị. Sau 2 tuổi, tần suất bệnh tăng dần, đạt đỉnh cao ở lứa tuổi 10 - 19.

Sau khi tiếp xúc với virus quai bị khoảng 14 - 24 ngày, người bệnh có cảm giác khó chịu, ăn kém, sốt, đôi khi rét, đau họng và đau góc hàm. Sau đó, tuyến mang tai sưng to dần trong khoảng 3 ngày rồi giảm sưng dần trong khoảng 1 tuần. Tuyến mang tai có thể sưng 1 bên hay 2 bên. Nếu sưng cả 2 bên thì 2 tuyến có thể không sưng cùng lúc, tuyến 2 bắt đầu sưng khi tuyến 1 đã giảm sưng. Vùng sưng thường lan đến má, dưới hàm, đẩy tai lên trên và ra ngoài, có khi lan đến ngực gây phù trước xương ức. Bệnh nhân có cảm giác đau ở vùng tuyến bị sưng nhưng da trên vùng sưng không nóng và không sung huyết, ngược với những trường hợp viêm tuyến mang tai do vi trùng. Lỗ ống Stenon ở niêm mạc má 2 bên sưng đỏ, có khi có giả mạc. Bệnh nhân có cảm giác khó nói, khó nuốt, đôi khi phù thanh môn gây khó thở phải mở khí quản. Thời gian biểu hiện bệnh lý khoảng 10 ngày.

Tuy nhiên, có khoảng 25% người bị nhiễm virus quai bị mà không có triệu chứng bệnh lý, đây là những đối tượng có khả năng truyền bệnh.

Theo bác sĩ Lê Thân, có thể chữa bệnh quai bị bằng cách sau: Dùng thuốc kháng sinh không có tác dụng mà chỉ điều trị theo triệu chứng. Chườm nóng, thuốc an thần, giảm đau, vitamin có thể dùng chống viêm, súc miệng nước muối thường xuyên sau khi ăn. Những ngày đầu nên ăn nhẹ, ăn lỏng. Có thể kết hợp dùng thuốc bôi ngoài da như hạt gấc giã nát trộn giấm thanh bôi ngoài, hoặc rau sam giã nát đắp. Mực tàu loại tốt mài phết lên vùng sưng. Trắc bá diệp, lá mã đề lượng bằng nhau giã nát đắp. Đậu đỏ, giấm, trứng gà vừa đủ; đậu đỏ tán mịn, dùng lòng trắng trứng gà và giấm, trộn thành hồ để phết lên nơi sưng. Hoặc lá lô hội giã nát, đắp lên chỗ sưng đau; đồng thời dùng lá lô hội 20g, sắc uống ngày 1 thang, chia 2 - 3 lần. Chú ý không được dán cao bột, dầu cao hay đắp thuốc nóng. Đặc biệt là tránh vận động mạnh.

Bệnh quai bị ở người lớn thường nặng và có nhiều biến chứng hơn ở trẻ em. Bác sĩ Lê Thân – Bệnh viện Y học dân tộc tỉnh cho biết, quai bị là bệnh dễ lây nên lúc phát bệnh cần chú ý phòng tránh. Bệnh nói chung tiên lượng là tốt, nhưng có thể gây hậu quả tai hại vì những thể bệnh và biến chứng nặng như vô sinh, viêm não....Y học hiện đại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên bệnh này có thể dùng đông tây y kết hợp. Virus quai bị có thể gây tổn thương nhiều cơ quan của cơ thể, nhưng bộ phận đáng lo ngại nhất của bệnh quai bị là gây viêm tinh hoàn cho nam giới. Viêm tinh hoàn do virus quai bị thường gặp ở lứa tuổi đang dậy thì và cả lứa tuổi trưởng thành (thanh thiếu niên). Tỷ lệ bị viêm tinh hoàn còn tùy thuộc vào từng vụ dịch (tức là phụ thuộc vào độc lực của virus), tình trạng sức đề kháng của cơ thể. Đặc điểm của viêm tinh hoàn thường xảy ra 1 bên. Tỷ lệ viêm tinh hoàn 2 bên ít hơn. Sau khi viêm tuyến nước bọt từ 5 - 7 ngày thì xuất hiện viêm tinh hoàn. Bệnh nhân thấy xuất hiện sốt trở lại, đôi khi nhiệt độ còn tăng hơn lúc ban đầu của viêm tuyến nước bọt. Tinh hoàn sưng to, đau. Sờ vào tinh hoàn thấy chắc. Da bìu bị phù nề rõ rệt, căng, bóng, đỏ.

Ngoài biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới thì nữ giới khi bị quai bị cũng có thể bị viêm buồng trứng tuy rằng tỷ lệ thấp. Viêm tụy, viêm não, màng não cũng có thể gặp trong bệnh quai bị nhưng không nhiều. Mặc dù những bệnh này gặp trong viêm quai bị là thấp nhưng rất nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng.

Hiện nay, tất cả các cơ sở y tế, trung tâm y tế dự phòng trên địa bàn toàn tỉnh đều có tiêm phòng vắc xin cho loại bệnh này, thường kết hợp với phòng sởi và rubella (Trimovax, MMR). Các bác sĩ cảnh báo không nên tiêm vắc xin cho trẻ dưới 1 tuổi (tuy nhiên nếu trẻ sống trong môi trường tập thể, có thể tiêm ngừa từ 9 tháng tuổi), phụ nữ có thai, người bị dị ứng với thuốc chủng, người đang dùng thuốc gây giảm miễn dịch (corticoid, thuốc điều trị ung thư), người đang điều trị với tia phóng xạ. Phòng bệnh quai bị thụ động với globulin miễn dịch, dùng cho người tiếp xúc với virus quai bị mà chưa được tiêm vắc xin trước đó.

Cũng cần thiết phân biệt giữa quai bị và viêm tuyến nước bọt thông thường. Loại bệnh này đơn giản, dễ chữa nhưng nếu chữa muộn cũng có khả năng gây biến chứng là làm biến dạng khuôn mặt.